موزیک سانگ

در ادامه برنامه «علی جنتی» پشت تریبون قرار گرفت و از سوی اهالی فرهنگ و هنر به رییس جمهور خوش آمد گفت. وی در سخنانش اظهار کرد: «آقای رییس جمهور! امروز جامعه فهیم، سربلند و پر افتخار فرهنگی کشورمان در این محفل نمادین گرد آمده است تا با شما آوای یک دلی و وحدت سر دهند. آمده اند تا بر آشتی و همکاری صمیمانه بین دولت و هنرمندان مهر تایید گذارند».

وی افزود: «هنرمندان سرزمین خورشید و شمس الشموس آماده اند تا پیام صلح و دوستی، فرهنگ تمدن ایران اسلامی و بیزاری از ترور و خشونت و افراطی گری را با زیباترین بیان که همان زبان هنرمندانه است به گوش جهانیان برسانند. اگرچه آنها بدون هیچ چشم داشتی و در روزگارهای سخت، به عشق سربلندی مردمان سرزمین خویش، قاصدان شکوه مردمان این دیار در جای جای جهان بوده‌اند».

«فرهنگ و هنر از صدای پای خودرأیی و دخالت های نابجا هراسان است. نهال فرهنگ و هنر در هوای آلوده به خشونت و اجبار، بی ثمر خواهد شد. هنرمندان روحی لطیف و طبعی گهرپرور دارند و رفتارهای سلبی و قهری را بر نمی‌تابند».

وی با بیان اینکه هنری جهانی خواهد شد که ریشه در خاک داشته باشد، گفت: «هنرمند واقعی نمی تواند به ارزشها و باورهای جامعه خود پشت کند. در فضایی بدون خشم و کینه، سرشار از اعتماد و عزت و کرامت و به دور از تلخ کامی ها است که هنر اصیل جوانه خواهد زد و رشد خواهد نمود».

جنتی در ادامه خطاب به دکتر روحانی گفت: «در طلیعه بهار تدبیر و امید و در ماه هایی که گذشت کوشیدیم بر اساس رهنمودهای جنابعالی اعتماد را به جامعه هنری بازگردانیم. مدیرانی را برگزیدیم که فرهنگ و هنر را می شناسند و به اهالی فرهنگ عشق می ورزند، در جهت هدایت و حمایت از فعالیتهای فرهنگی-هنری تلاش می کنند و نه ایجاد موانع و عوامل بازدارنده».

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت یازدهم با اشاره به بازگشایی خانه سینما، تصریح کرد: «می‌کوشیم دیگر خانه های اهالی فرهنگ و هنر را پر رونق تر و آبادتر کنیم».

وی تاکید نمود: «امروز جامعه فرهنگی کشور بیش از هر زمان دیگر نیازمند فضایی برای گفت و گو است؛ گفت و گو بین گروه هایی که دستهای آشکار و پنهان بذر جدایی و تفرقه را بین آنها کاشته اند و به ناحق به این سرمایه های بزرگ اجتماعی بدگمان شده‌اند».

جنتی با اشاره به ظرفیت های بالای هنر در ارائه تصویر کشور در دنیا، گفت: «نگرانی اهل هنر این است که در غوغای سیاست و کشاکش تنگناهای اقتصادی، این سرمایه بزرگ نادیده انگاشته شود».

وی تصریح کرد: «نخبگان، هنرمندان و اصحاب رسانه، شایسته آزاد اندیشی، تکریم و اعتمادند. آنها شایسته فضایی امن هستند و نه محیطی امنیتی. نیازمند امنتیند برای آفرینش و خلاقیت. امنیت فضای فرهنگی موجب شکوفایی استعدادهای شگرف اهالی فرهنگ، و فضای امنیتی قربانگاه خلاقیت و آفرینش است».
 

پس از سخنان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، شش تن از اهالی هنر به تفکیک زمینه فعالیت هنری، سخنرانی کردند. رضا امیرخانی (ادبیات)، ابراهیم حقیقی (هنرهای تجسمی)، دکتر نغمه ثمینی (تئاتر)، محمد مهدی عسگرپور (سینما)، عبدالجبار کاکایی (شعر) و کامبیز روشن روان (موسیقی) به صحبت و بیان مشکلات و دغدغه های اهالی فرهنگ و هنر پرداختند.
 

 

دکتر «کامبیز روشن روان» که به نمایندگی از طرف اهالی موسیقی به سخنرانی پرداخت، تصریح کرد: «موسیقی کشور حال خوبی ندارد و در چند سال گذشته حال وخیم تری نسبت به قبل پیدا کرده است». وی با بیان اینکه به اهالی موسیقی جفا و نامهربانی شده، به بیان فهرست وار مشکلات موسیقی پرداخت. وی معضلات و کمبودهای مختلف بخش آموزش، پژوهش، تولید، ممیزی، اجرا و... را بر شمرد و خواستار رسیدگی به آنها شد.

وی عدم وجود کپی رایت و تکثیر غیر قانونی را عامل ورشکستگی شرکت های تولید موسیقی بیان کرد. «روشن روان» ممیزی های پیچیده و صعب العبور وزارت ارشاد، کارشکنی هایی که برای برگزاری کنسرت در شهرستانها صورت می گیرد و اعمال سلیقه های شخصی را به عنوان دغدغه های مهم اهالی موسیقی برشمرد و اظهار داشت: «در برخی شهرستان ها اقتدار وزارت ارشاد زیر سوال رفته است. در حالی که وزارت ارشاد می‌بایست این اقتدار را داشته باشد که از مجوز صادر شده به طور کامل حمایت کند».

مدیرعامل خانه موسیقی، تعطیلی «ارکستر سمفونیک تهران» و «ارکستر موسیقی ملی» را از اتفاقات تاسف برانگیز حوزه موسیقی در سالهای اخیر دانست. وی تجدیدنظر در بودجه‌ی خجالت آور مرکز موسیقی، برداشتن فضای سیاسی-امنیتی از هنر و خصوصاً موسیقی، برقراری ارتباط با جشنواره ها و مجامع علمی معتبر داخلی و خارجی، توجه به نسل جوان موسیقی کشور، لزوم پیگیری بیمه هنرمندان و حمایت از موسسه هنرمندان پیشکسوت را به عنوان خواسته های اهالی موسیقی از رییس جمهور و سایر متولیان امر برشمرد.
 

 

دکتر روحانی با بیان اینکه حضور در میان اصحاب فرهنگ و هنر و فرهیختگان برای وی شبی به یاد ماندنی است، گفت: «با اهل هنر، از هنر گفتن بسیار سخت است. معمولاً دولتمردان، سیاستمداران و حتی فیلسوفان و روشنفکران، چونان با هنرمندان سخن گفته اند که گویی قصد تعیین تکلیف برای آنان دارند. آنان نگاه هنرمندان را چونان در قالب و فرم آن خلاصه دیده اند که فکر کرده اند هنر دستور دادنی و سفارش کردنی است».
 

وی با اشاره به جایگاه والای هنر و وجود پیوند ذاتی میان هنر و ارزش، تاکید کرد: «این هنرمند است که رودخانه را، کوه ها را، بلبل را، شمع را و پروانه را به سخن وا می‌دارد و اگر بگوییم که هنر، مُرده را زنده می کند سخنی به گزاف نگفته ایم. پس تقسیم هنرمندان به هنرمندان ارزشی و غیر ارزشی بی معناست. هنر یعنی ارزش و هنرمند ارزشمندی است که با کار خلاقانه به تعالی می رسد».

رییس جمهور در بخش دیگری از صحبتهایش اظهار داشت: «هنرمند نه قرار است نوک پیکان تحولات سیاسی باشد و نه قرار است گوشه نشین خرابات و خانه قرار نیست هنرمند هر چه دولت یا جامعه یا حتی روشنفکران می گویند به تصویر بکشد؛ بلکه برداشت خود را دارد و قرار هم نیست که با دولت یا جامعه در ستیز باشد و بجنگد».

 

دکتر روحانی با اشاره به رابطه‌ی مستقیم هنر با آزادی گفت: «در فضای غیر آزاد، هنر واقعی خلق نخواهد شد. ما در بخش هنر نمی توانیم با دستور هنر را بیافرینیم و خلق کنیم. هر گونه فضای امنیتی می تواند جوانه‌ی هنر را بخشکاند. به تعبیر اقبال، "هر گاه خشک مغزی کوته نظر، زمام امور را در دست گرفت، هنر مجال بروز نیافت".»

وی افزود: «ما باید فضای مناسب را برای هنر فراهم کنیم. دولت برای خود رسالت ترویج را بر عهده می گیرد نه اینکه هنر فرمایشی را در دستور کار خود قرار دهد. البته دولت موظف است از برخی موضوعات ملی مثل فرهنگ ایران و اسلام و آنچه که هویت اسلامی و ایرانی ما را نگه می دارد و تعالی می بخشد، بیشتر حمایت کند».
 

رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی در بخش دیگری از سخنانش گفت: «انقلاب، موسیقی سنتی و یا به بیانی بهتر موسیقی ملی ایران را احیا کرد. قبل از انقلاب، موج موسیقی های غربی و پاپ به گونه ای بود که در حال ویران کردن موسیقی سنتی بود؛ اما انقلاب شرایطی فراهم کرد که هنرمندان بزرگی که قبل از انقلاب نیز شناخته شده بودند، در فضای امن و سالم بعد از انقلاب رشد کردند و بالیدند و تیراژ موسیقی سنتی ما بالا رفت و بازار پر رونقی پیدا کرد».
 

دکتر روحانی با بیان اینکه دولت قصد ندارد ممیزی را در فرهنگ و هنر به صورت راه و مسیری که مانع کار هنرمندان باشد، ادامه دهد، گفت: «ممیزی باید در چارچوب قانون و هدفمند باشد. اگر قانون ابهام دارد، باید قانون چارچوب شفافی را در اختیار همه قرار دهیم تا تکلیف همه روشن باشد».
 

وی افزود: «کار وزارت ارشاد باید تقریباً یک کار اداری باشد. اگر می خواهیم کار ممیزی را انجام دهیم، باید گروهی از فرهیختگان، اندیشمندان، هنرمندان، عالمان و حتی عالمان دینی، در کنار یکدیگر بنشینند و آنها باشند که بر هنر نظارت کنند. هنرمند می تواند بر هنر نظارت کند. کارمند دولتی نمی تواند ناظر خوبی برای هنر باشد. چرا نظارت بر سینما، کتاب و موسیقی را به اهلش واگذار نکنیم؟ چه اشکال دارد که انجمن های صنفی بخشی از بار مسئولیت وزارت ارشاد را بر دوش گیرند؟ به هم اعتماد کنیم زیرا دوران، دوران اعتماد است».

رییس جمهور با اشاره به اینکه وظیفه دولت مداخله در هنر نیست، اظهار داشت: «وظیفه ذاتی دولت، اراده و تأمین مسائل مهم ملی مثل امنیت و سیاست خارجی است».
 

او با اذعان به اینکه در شرایطی نیستیم که دولت بتواند آثار هنری خلق کند، گفت: «هیچ دولتی نتوانسته آثار هنری فاخری را به وجود آورد. دولت کتاب نمی نویسند، فیلم نمی سازد، موزیک نمی سازد و شعر نمی سراید. دولت باید تسهیل کننده راه برای اصحاب فکر و هنر باشد».
 

دکتر حسن روحانی افزود: «یادمان باشد و همه باید بدانیم که هنر خطر نیست و هنرمند امنیت کشور را به مخاطره نمی اندازد. به هنر و هنرمند اعتماد کنیم. نگاه امنیتی به هنر، بزرگترین اشتباه امنیتی است... اگر به هنر و هنرمند با نگاه امنیتی نگاه کردیم، اولاً تهدیدات اصلی را فراموش کرده‌ایم و ثانیاً هنرمندی که می‌تواند ما را متوجه تهدیدات واقعی کند، از وظیفه اش بازداشته‌ایم».

وی با اشاره به بحث تهاجم فرهنگی، گفت: «وقتی پر و بال هنر و هنرمند را بستیم، در حقیقت باند فرود را برای هواپیماهای دشمن آماده کرده ایم. وقتی فرزندان این سرزمین نتوانند قهرمانان خود را در میان محصولات فرهنگی وطنی و خودی ببینند، ناچار به دنبال قهرمانان آن سوی آب خواهند رفت؛ خطر اینجاست».

رییس دولت یازدهم در ادامه گفت: «برخی هنرمندانِ ما را به غرب‌زدگی متهم می‌کنند. استدلال آنها این است که بدنه‌ی هنری جامعه ما را فساد فرا گرفته است و باید این بنا را ویران کرد و از نو ساخت. این یکی از تفکرات غلط و اشتباهی بود که در ذهن بعضی آمد و متاسفانه در این زمینه قدم هایی برداشته شد. بعضی می‌گویند اگر ما آنچه گفتیم انجام دادند، می‌شود هنر خوب و آنچه ما دلمان نخواست، می‌شود هنرِ بد. در هر جامعه ای ممکن است خطا و فساد باشد، اما نمی توان یک مجموعه‌ی فرهیخته، بزرگ و تاثیرگزار را در این کشور زیر سوال قرار داد. این قضاوتی نابحق، نابجا و ظالمانه است».

روحانی به مشکلات مطرح شده توسط اهالی هنر اشاره کرد و گفت: «می دانم درد دل های شما در فرصت کوتاه امشب بخش کوچکی بود از آنچه در دل داشتید. دولت وظایف خود را در چارچوب قانون اساسی انجام خواهد داد و در حد توان و امکاناتش از هنر حمایت خواهد کرد. شاید عمدتاً لازم باشد دولت در زیرساخت ها بیشتر وارد عمل شود و کمک کند؛ اما در حد توان، دولت این قدم ها را برخواهد داشت».
 

وی در خصوص ماجرای تاسف بار تعطیلی ارکسترها اظهار کرد: «من از این که ارکستر سمفونی و ارکستر موسیقی ملی به تعطیلی کشیده شده است، بسیار متأسفم و حتماً این دولت در همین ماه‌های آینده این‌ها را احیا خواهد کرد؛ اگر چه ممکن است وزیر باز هم کارت زرد بگیرد! این دولت به تمام تعهداتی که در دوران انتخابات و قول هایی که به مردم داده است، عمل خواهد کرد؛ کارت زرد برای این دولت نگرانی نیست».
 

روحانی با حمایت از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که اخیراً از مجلس کارت زرد دریافت کرده است، گفت: «ما به امثال آقای جنتی به عنوان مدافع حقوق هنرمندان و آزادی افتخار می کنیم. در هر مسیری مشکلات وجود دارد؛ سوختن و هیچ نگفتن هنر است... اینها مشکلاتی پیش پای دولت نیست. دولت انشاالله به وعده های خود در زمینه هنر و اصحاب هنر عمل خواهد کرد».
 

رییس جمهور در بخش پایانی سخنان خود اظهار داشت: «هر نظامی خطوط قرمزی دارد؛ اما خطوط قرمز باید کاملاً شفاف و روشن باشد تا از اعمال سلیقه‌ای جلوگیری شود. اگر ما مقررات شفاف و روشنی داشته باشیم، آنگاه می توانیم کار نظارت را به صنف‌ها و انجمن‌های تخصصی واگذار کنیم. آنها بهتر از کارمندان یک وزارتخانه نظارت خواهند کرد و بیشتر عاشق ایران و کشور هستند».
 

وی افزود: «ما باید اقتصاد فرهنگ را پویا کنیم و دولت این را جزو وظایف خود می داند. البته روشن است که در تولید باید اول تقاضا را تحریک کرد. مردم ما باید کالای فرهنگی را ارج بنهند. در این زمینه باید کار فراوانی انجام داد. اینکه تیراژ کتاب معمولاً دو یا سه هزار است، اینکه می بینید بقیه آثار هنری ما در بازار مشتری ندارد، اینکه گیشه های سینمای ما خلوت است، یعنی باید تقاضا را تحریک کنیم و کالاهای متنوع فرهنگی ارائه کنیم. مشکل دستوری شدن همین است که نمی‌گذارد هنرمند خلاق باشد و آنچه خواست جامعه است به صورت متنوع در جامعه عرضه شود».

روحانی در ادامه گفت: «دولت برای اهدافش به سوی شما دست نیاز دراز می‌کند. دولت، تداوم امید در میان مردم می‌خواهد. از شما می خواهم آثار امیدبخش و نشاط آفرین تولید کنید، آثار یاس آور کافی است».
 

وی تأکید کرد: «دولت در فکر ایجاد آشتی ملی و وحدت ملی است و می خواهد کینه ها از سینه ها برداشته شود. شمایید که می توانید زمینه را آماده کنید. دولت می خواهد اعتدال در جامعه برقرار شود؛ می خواهد بین حقوق و وظایف تعادل باشد؛ می خواهد میانه روی را ترویج کند. دولت با خشونت و افراط مخالف است. ما با همه توان می خواهیم افراطیون را به انزوا برانیم. برخی هنوز صدای ملت را در 24 خرداد نشنیده اند. پنبه ها را از گوش در آوردند. امروز ایران منادی مقابله با خشونت و افراطی گری در جهان است. اینکه طرح ایران در ظرف چند ماه در سازمان ملل متحد با اتفاق آرا به تصویب رسید، نشان عظمت ملت ایران است. برای مبارزه با خشونت، برای دیپلماسی عمومی، برای یاری دولت، دست دولت به سوی هنرمندان به عنوان یاران نزدیک و مورد اعتماد دولت دراز است».

رییس جمهور در پایان گفت: «سخن آخر: هنر همیشه خوب است، چون هنر همان خوبی است».
 

در بخشی از این مراسم «گروه آوازی تهران» به رهبری «میلاد عمرانلو» و خوانندگی «وحید تاج»، هنرمندانی بودند که در خلال برنامه به هنرنمایی پرداختند. در بخشی دیگر «علیرضا قربانی» قطعات «توی ای پری کجایی»، «آخرین جرعه جام» و «مدار صفر درجه» را با همراهی ارکستر اجرا نمود.
 

لوریس چکناواریان، شهرداد روحانی، محمد سریر، شهرام ناظری، احمد پژمان، کامبیز روشن روان (مدیرعامل خانه موسیقی)، ناصر چشم آذر، علیرضا قربانی، دکتر محمدرضا کارچی (دبیر انجمن خوانندگان پاپ)، خشایار اعتمادی، محسن یگانه، علی ثابت، فرزاد فرزین، شهاب رمضان، بهنام صفوی، پویا نیکپور، سامان احتشامی، پدرام کشتکار، بهنام صفاریان، مهرداد نصرتی و فرهاد جواهرکلام از جمله اهالی موسیقی حاضر در این مراسم بودند.
 
محمود دولت آبادی، داوود رشیدی، علی نصیریان، مسعود کیمیایی، امین تارخ، عنایت بخشی، محمدرضا عالی پیام، محمدرضا شریفی نیا، جهانگیر کوثری، تهمینه میلانی، بیژن امکانیان، فریبرز عرب نیا، شهاب حسینی، مهناز افشار، ویشکا آسایش، هانیه توسلی، ستاره اسکندری، لاله اسکندری، اشکان خطیبی، صابر ابر، از دیگر افرادی بودند که در مراسم عصر چهارشنبه حضور بهم رساندند.

احمد مسجد جامعی، محمدعلی زم و مهدی چمران نیز در این مراسم حضور داشتند.